Grządki podwyższone z płyt betonowych na ogrodzenie - tani i łatwy sposób

Własne warzywa z przydomowego ogródka to marzenie każdego kto chce zdrowo się odżywiać i zapewnić swojej rodzinie jak najlepszej jakości produkty. Kupując w markecie nawet najpiękniejszą sałatę, marchewkę, pomidory koktajlowe lub każde inne warzywo zawsze zastanawiamy się skąd pochodzą: czy oby na pewno z Polski? czy rolnik, który je wyhodował używał dużo nawozów? czy nie przesadzał z opryskami? Odpowiedź na te pytania jest skrzętnie przed nami ukrywana, ale mamy świadomość, że jakość tych produktów i sposób ich uprawy to nie to czego byśmy oczekiwali. A może być zupełnie inaczej. Wyobraźmy sobie poranek - niedzielne śniadania, przed którym po zroszonej trawie poszliśmy do swojej podwyższonej grządki i zerwaliśmy kiść pietruszki, koperku, kilka łodyg szczypiorku i główkę sałaty. A wszystko to nasze, własnoręcznie wypielęgnowane bez nawozów i oprysków, bez chemii całkowicie na naturalnych składnikach. Wszystko to jest w zasięgu ręki - wystarczy że mamy odrobinę przestrzeni, wystarczy skwerek przy bliźniaku, malutki kawałek działki przy domku jednorodzinnym by samemu zmontować grządkę podwyższoną i szybko zacząć korzystać z wszystkich dobrodziejstw tego rozwiązania.

Grządki podwyższane - moda, która trwa

Grządki podwyższane, zwane także rabatami wzniesionymi, cieszą się coraz większą popularnością wśród miłośników ogrodnictwa. Dodatkowo to, że w łatwy i tani sposób możemy mieć własne zdrowe warzywa - zawsze świeże i pod ręką, przysparza temu rozwiązaniu dodatkowych zwolenników. Grządki podwyższane kochają głównie kobiety, bo to one w naturalny sposób większy nacisk kładą na zdrową żywność i dbają o dietę całej rodziny. To właśnie Panie są najbardziej aktywne w mediach społecznościowych, wymieniają się poradami i podsuwają ciekawe pomysły na adaptację przydomowego ogródka. Sama budowa podwyższanej grządki pozornie wydaje się jednak być dużym wyzwaniem i trudnym do realizacji pomysłem. Wcale tak nie musi być - w tym artykule przedstawimy tani i prosty sposób na samodzielną budowę takiej wyniesionej rabatki. Wiele osób nawet niezainteresowanym bezpośrednio ogrodnictwem wykonało już takie instalacje kierując się tylko i wyłącznie potrzebą dostępu do zdrowej i pewnej czyli samodzielnie wyhodowanej żywności.

Łatwość montażu i dzięki swoim licznym zaletom grządki z płyt betonowych stają się nieodłącznym elementem zarówno małych, przydomowych ogródków, jak i większych przestrzeni ogrodowych. Jak już wspomnieliśmy trwająca moda na grządki podwyższane wynika z ich praktyczności łatwości uprawy i estetycznego wyglądu, który doskonale wpisuje się w nowoczesne trendy aranżacji ogrodów i przydomowych mikro przestrzeni. Podwyższane grządki dają łatwy dostęp do warzyw, umożliwiają lepszą kontrolę nad jakością gleby. To właśnie ziemia jest bardzo ważne dla prawidłowej uprawy warzyw i ziół, naturalnie bez chemii i nawozów sztucznych. Dodatkowo, dzięki podniesieniu poziomu upraw, prace ogrodnicze stają się mniej uciążliwe dla kręgosłupa, co doceniają zwłaszcza osoby starsze.

Jak wykonać grządki z prefabrykowanych płyt betonowych?

Wykonanie grządek podwyższonych z prefabrykowanych płyt betonowych jest proste i nie wymaga szczególnych umiejętności. Warto jednak zwrócić uwagę na kilka szczegółów by zrobić to dobrze, bo wszelkie poprawki po zasypaniu ziemią są problematyczne. Szczegółowy opis budowy skrzyniowego ogródka zamieszczony poniżej opiera się na grządce podwyższonej o wymiarach 4,4m na 1,2 metra. Wymiar ten wynika wprost wielkości płyt betonowych jakie możemy lokalnie kupić u producenta ogrodzeń prefabrykowanych. Warto rozważyć wysokość podwyższenia jakie chcemy otrzymać. Standardowo płyty mają wysokość 25 lub 50 cm. Generalnie im wyżej tym lepiej, ale wyższa grządka to więcej ziemi -humusu, którym musimy ją wypełnić. Szybko licząc 4,4 x 1,2 x 0,5m daje nam 2,64 kubika ziemi (5 - 6 ton) a to nie jest mało. W warunkach domku szeregowego lub wolnostojącego w centrum miasta to może być nie lada problem. Jeżeli dojazd i dowóz humusu jest dla nas problematyczny zdecydujmy się na wysokość 25cm.

Jakie materiały potrzebujemy na taki betonowy warzywnik?

Przed przystąpieniem do budowy betonowego ogródka koniecznie zgromadźmy najpierw wszystkie materiały potrzebne do jego budowy. Jest to ważne gdyż główny budulec czyli płyty prefabrykowane występują w wielu różnych wymiarach i produkowane są z dużą tolerancją wymiarów. Warto więc przed rozpoczęciem prac pomierzyć wszystko dokładnie, przymierzyć czy wzajemnie będzie pasowało i nie napotkamy na niespodziewane trudności. Oto szczegółowa lista potrzebnych komponentów:

• Płyty betonowe na ogrodzenie - podstawowy element naszej konstrukcji, od ich jakości i wyglądu zależeć będzie efekt naszej pracy. Płyty najlepiej nabyć u lokalnego wytwórcy płotów. Bardzo ważne by przy zamawianiu zaznaczyć do czego posłużą i jak zamierzamy ich użyć. Koniecznie muszą być dozbrojone drutami żebrowanymi o średnicy 8mm. Wzór zdobienia to już kwestia indywidualnego gustu.
• Ceowniki ocynkowane - posłużą do ustabilizowania konstrukcji, dobrze jakby były zespawane doczołowo zgodnie z wzorem na Rysunku 1. Jeżeli nie mamy dostępu do osoby umiejącej spawać profile można skręcić. Najlepsze profile to zimno-gięte, ocynkowane ceownikowe 80x80x3mm.
• Bloczki betonowe fundamentowe - posłużą do podłożenia i ustabilizowania płyt betonowych.
• Agrowłóknina na spód - wymagana gdy warzywnik powstaje w towarzystwie wysokich drzew, będzie potrzebna na 2 warstwy do wyścielenia dołu przed zasypaniem ziemią. Najlepsza jest gruba agrowłóknina o jak największej gramaturze, najlepiej w kolorze czarnym.
• Gruba folia ogrodnicza - do zabezpieczenia boków czyli wewnętrznej strony płyt. Nie jest konieczna, jednak jeżeli przed zasypaniem ziemi nie zabezpieczymy betonu od wewnątrz chętniej będzie łapał wilgoć i łatwiej będzie zachodził mchem.

Budowa podwyższonych grządek z płyt betonowych krok po kroku

Jeżeli mamy zgromadzone już wszystkie materiały potrzebne do budowy naszych betonowych skrzyniowych grządek możemy przystępować do prac. Zakładamy, że miejsce posadowienia ogródka podwyższonego warzywnika zostało już wybrane. Warto tutaj wspomnieć, że podstawową zaletą opisywanego rozwiązania jest fakt, iż wyniesione grządki możemy stawiać wszędzie nawet w towarzystwie dużych drzew. Jedyne na co trzeba zwrócić uwagę do dobre nasłonecznienie - słońce jest najważniejsze! Wodę dostarczymy poprzez prosty system nawadniania, składniki odżywcze pochodzić będą z obornika lub kompostu. Słońce musi być naturalne i miejsce posadowienia warzywnika musi być wyeksponowane na światło słoneczne - najlepiej z ekspozycją południowo-zachodnią. Czyli wszystko już ustalone możemy zabierać się do pracy zgodnie z harmonogramem:

1. Dokładnie rozmierzamy i oznaczamy miejsca narożników i łączenia płyt.
2. Wbijamy uprzednio przygotowane profile - do poziomicy. Czyli górą muszą być wypoziomowane centymetr poniżej planowanej góry płyty. Sprawdźmy czy profile nie mają ostrych końców, jeżeli tak zaokrąglijmy je i wygładźmy szlifierką.
3. Wkopujemy bloczki fundamentowe także do poziomicy by wszystkie płyty prefabrykowane mogły się na nich oprzeć dokładnie na tej samej wysokości. Góra bloczka czyli dolny poziom płyt najlepiej jakby był odrobine poniżej poziomu gruntu, tak by potem przysypać go ziemią i zarósł trawą.
4. Starannie wsuwamy płyty betonowe w profilach zdobieniem na zewnątrz. Wkładamy je po woli by wsunęły się w ceownikach. Po tej czynności nasze grządki podwyższone są już prawie gotowe i pozostaje już tylko wypełnienie.
5. Obkładamy boki folią ogrodniczą - chodzi o to by odizolować wilgoć w glebie od płyt betonowych. Płyty będą chłonęły wilgoć i łatwiej będą zarastać mchem i innymi niekoniecznie estetycznymi porostami. Folie można zastąpić dysperbitem. Dysperbit to takie czarne smołowe mazidło do zabezpieczania fundamentów przed wilgocią.

Wypełnienie naszego nowego wyniesionego ogródka jest najważniejsze. Tutaj postępujemy zgodnie ze swoimi możliwościami. Tzn. oceniamy: ile mamy humusu, czy ziemie do wypełnienia musimy kupić w workach, czy w pobliżu są duże drzewa.

6. Na spód jako pierwsza idzie siatka na krety i nornice - musi być i to dobrej jakości. Taka grządka podwyższona to idealne miejsce do zagnieżdżenia się nornic, karczowników i myszy. Również kret nie omieszka zajrzeć i zrobić nam jakiegoś psikusa. Powierzchnia naszego nowego warzywnika nie jest duża tak więc wybieramy siatkę najlepszej jakości - warto rozważyć też siatkę stalową, która normalnie służy jako siatka pionowa - zabezpieczająca przed dostaniem się kretów do skwerów i ogródków.
7. Agrowłóknina czarna - jest konieczna jeżeli obok są duże drzewa. Ma zabezpieczać przed podrastaniem korzeni. Musimy zdać sobie sprawę z tego, że nasza grządka będzie idealnym źródłem składników pokarmowych dla każdej rośliny. System korzeniowy dużego silnego drzewa szybko rozrośnie się pod rabatą i wyciągał będzie wszystkie składniki odżywcze naszym warzywom, które nie będą rosły i niedożywione szybką będą atakowane przez różne schorzenia.
8. Kolejna warstwa to materia organiczna, czyli kompost, resztki gałęzi, wymieszane ze skoszoną trawą - będzie to warstwa izolująca, a jednocześnie rezerwuar naturalnych składników odżywczych dla naszych roślin.<.li>
9. Kończymy warstwą żyznej ziemi, najlepiej dobrego humusu. Jeżeli mamy tylko humus słabej jakości możemy go wymieszać z ziemią ogrodniczą w workach dedykowaną pod warzywa.
10. Nawodnienie - system do podlewania naszego wyniesionego ogródka jest koniecznością. Podniesienie warstwy ziemi w naszym ogródku daje taki rezultat, że dochodzi do szybszego wysuszania wyniesionej w górę gleby. Musimy więc znacznie częściej podlewać. Bardzo dobrze sprawdzają się tutaj linie kroplujące.

Dlaczego grządki podwyższone betonowe są lepsze od drewnianych?

Budując taką pracochłonną instalację jak warzywnik wyniesiony chcemy zrobić to jak najlepiej i by służyło nam jak najdłużej. Ważny jest też jak wygląda i ostateczny efekt wizualny - po prostu to co robimy w naszym ogrodzenie chcemy by cieszyło oko. Drewno jest bardzo dobrym materiałem budulcowym, estetycznym, łatwym do obróbki i bardzo ekologicznym. Problemem jest jednak trwałość. Grządka podwyższona z desek lub płyt w połączeniu ziemią i wilgocią nie postoi za długo. Płyta betonowa także może być estetycznie zaaranżowana i jeżeli jest dobrze wykonana z odpowiednim zdobieniem wygląda naprawdę dobrze. To co jednak jest najważniejsze beton jest trwały - taka podwyższona grządka może służyć wiele pokoleń. Beton sam w sobie jest bardzo kruchy i bardzo ważne jest odpowiednie zbrojenie, które nadaje płycie betonowej wytrzymałość. Przy zamawianiu płyt koniecznie należy dopilnować by betoniarz włożył druty żebrowane fi 8mm.

Jakie warzywa udają się w grządkach wzniesionych?

Grządki wzniesione poza łatwym dostępem i świetnym wyglądem niosą wiele dodatkowych zalet. Obsługa takiego podniesionego warzywnika jest wygodniejsza. Nie trzeba się schylać i obciążać kręgosłupa - są idealne dla osób starszych. Wprawdzie musimy je więcej podlewać, ale ziemia szybko i lepiej się nagrzewa stwarzając idealne warunki dla warzyw. Nie dochodzi też do konkurencji z innymi roślinami zewnętrznymi. Substancje odżywcze dostarczone w oborniku lub kompoście nie marnują się i są łatwo dostępne dla naszych upraw. Rabaty podwyższane są doskonałym miejscem do uprawy wielu gatunków warzyw. Oto kilka przykładów roślin, które dobrze rosną w takich warunkach:

• Pomidor gruntowy lub koktajlowy: Wymaga dobrze przepuszczalnej gleby i ciepłego stanowiska, które zapewnia grządka podwyższana.
• Sałata: Dzięki kontrolowanej wilgotności i dobremu nasłonecznieniu, sałata rośnie szybko i zdrowo. Jest świetnym warzywem, które koniecznie powinno znaleźć się w naszym jadłospisie - i to świeże zrywane przed samym śniadaniem.
• Marchew: Grządki podwyższane umożliwiają uprawę marchwi nawet w glebach o niższej jakości, dzięki możliwości przygotowania odpowiedniego podłoża.
• Cebula: Wysokie grządki zapewniają dobre warunki do wzrostu cebuli, chroniąc ją przed nadmiernym zalewaniem. To co najlepsze wraz z cebulą mamy świetny szczypior - zawsze świeży i pachnący
• Zioła: Bazylia, rozmaryn, tymianek czy mięta doskonale rosną w grządkach podwyższanych, gdzie można łatwo kontrolować ich wzrost. Także ważne jest by były zawsze świeże i pod ręką przy gotowaniu wszystkich codziennych potraw.
• Groszek zielony: bardzo dobrze rośnie i pnie się po wbijanych tyczkach. Doskonale smakuje i bardzo ładnie wygląda.

Grządki podwyższane z płyt betonowych na ogrodzenie to efektywne i estetyczne rozwiązanie, które można zrealizować niewielkim kosztem i nakładem pracy. To co jednak jest najważniejsze to łatwa dostępność do świeżych warzyw i ziół. Jak dobrze mieć te produkty zdrowe, pewne i zawsze pod ręką. Warto zainwestować w solidne materiały i dobrze zaplanować nasadzenia, aby cieszyć się obfitymi plonami przez cały sezon.